Wawel International School – anglojęzyczne przedszkole i szkoła podstawowa Kraków
WAWEL INTERNATIONAL SCHOOL
Małe przyjaźnie, wielkie znaczenie – o roli relacji rówieśniczych w przedszkolu i wczesnej edukacji
Dzieci uczą się nie tylko w czasie lekcji czy zabaw edukacyjnych. Jedne z najważniejszych lekcji odbywają się pomiędzy nimi – w kolejkach do huśtawki, przy wspólnym rysowaniu, w kłótniach o kredki i w negocjacjach, kto będzie kotem, a kto psem. To właśnie w tych codziennych interakcjach rodzą się relacje rówieśnicze – często niedoceniane, a mające ogromny wpływ na rozwój społeczny, emocjonalny i poznawczy dziecka.
🌱 Dlaczego relacje rówieśnicze są tak ważne?
W relacjach z rówieśnikami dziecko:
- uczy się siebie – poznaje swoje granice, emocje, sposób reagowania;
- buduje tożsamość – dostrzega, że różni się od innych i to jest w porządku;
- ćwiczy empatię, kompromis, asertywność – czyli kompetencje niezbędne w dorosłym życiu;
- nabiera pewności siebie, ucząc się, że może być ważne dla innych, a także że nie zawsze będzie w centrum uwagi;
- rozwija język i komunikację – bo to właśnie rozmowy z rówieśnikami, nie z dorosłymi, są najbardziej „żywe” i pełne emocji.
Wspólna zabawa to nie tylko miłe spędzanie czasu. To przestrzeń, gdzie dziecko ćwiczy role społeczne, uczy się norm i strategii radzenia sobie w sytuacjach trudnych – od odrzucenia po przeprosiny.
🧩 Przedszkole – laboratorium relacji
Dla wielu dzieci przedszkole to pierwsze miejsce, gdzie regularnie spotykają inne dzieci i muszą odnaleźć się w grupie. Początki bywają trudne – pojawiają się konflikty, zazdrość, potrzeba dominacji lub unikania. To normalne.
Zadaniem dorosłych – nauczycieli i rodziców – nie jest usuwanie wszystkich trudności, ale towarzyszenie i wspieranie w ich rozumieniu. To właśnie w tych momentach dzieci uczą się najwięcej – nie wtedy, gdy wszystko idzie gładko, ale wtedy, gdy muszą się dogadać, pogodzić lub uznać czyjeś potrzeby.
🏫 Wczesna edukacja – czas budowania przyjaźni
W klasach 1–3 relacje rówieśnicze nabierają jeszcze większego znaczenia. Dzieci zaczynają:
- tworzyć trwałe przyjaźnie,
- rozpoznawać lojalność i zdradę,
- dzielić się sekretami, ale też doświadczać wykluczenia.
Grupa rówieśnicza staje się lustrem i punktem odniesienia. To, co myślą koledzy i koleżanki, ma coraz większe znaczenie. W tym okresie ogromnie ważne staje się budowanie kultury szacunku, akceptacji i współpracy w klasie.
🎯 Jak wspierać rozwój relacji rówieśniczych?
W przedszkolu i wczesnoszkolnie:
- Organizuj czas na swobodną zabawę – to wtedy relacje rozwijają się najbardziej naturalnie.
- Nie rozwiązuj za szybko konfliktów – raczej pomóż dzieciom nazwać, co się dzieje i zaproponować rozwiązanie.
- Doceniaj różnorodność – dzieci uczą się od siebie nawzajem, zwłaszcza jeśli różnią się temperamentem, językiem czy stylem komunikacji.
- Modeluj dobre relacje – dzieci patrzą, jak dorośli się komunikują, jak okazują szacunek i jak reagują na trudności.
W domu:
- Zachęcaj do spotkań z rówieśnikami poza szkołą – wspólne popołudnia, plac zabaw, warsztaty.
- Nie wymuszaj przyjaźni – pozwól dziecku wybrać, z kim chce się bawić.
- Rozmawiaj o emocjach i relacjach – pytaj, jak się czuło w grupie, co było trudne, co sprawiło radość.
💬 Na zakończenie
W świecie, który coraz bardziej ceni kompetencje społeczne, umiejętność budowania relacji to jedna z najważniejszych lekcji, jakie dziecko może wynieść z przedszkola i pierwszych lat szkoły. Dlatego warto pielęgnować te małe przyjaźnie, pomagać dzieciom rozumieć konflikty i cieszyć się z bycia częścią grupy.
Bo choć matematyki można się nauczyć później, to poczucia bycia akceptowanym i ważnym wśród rówieśników nie da się nadrobić tak łatwo.